დანტე ალიგიერის „ღვთაებრივი კომედია“, როგორც კ. გამსახურდიას „დიონისოს ღიმილის“ ინტერტექსტი

სტატია შეეხება ორი სხვადასხვა ეროვნებისა და სხვადასხვა ეპოქის მწერლის ნაწარმოებთა შორის ლიტერატურული პარალელის ძიებას. ეს ნაწარმოებებია – მე-16 საუკუნის იტალიელი მწერლის, დანტე ალიგიერის „ღვთაებრივი კომედია“ და მე-20 საუკუნის ქართველი მოდერნისტი მწერლის, კონსტანტინე გამსახურდიას – „დიონისოს ღიმილი“. ლიტერატურული პარალელი განპირობებულია ნაწარმოებთა თემატური მსგავსებით. ორივე მწერალი ჯოჯოხეთში ჩასვლას იყენებს ნაწარმოების ძირითად ქარგად. გამომდინარე იქიდან, რომ კ. გამსახურდია კარგად იცნობდა ალიგიერის შემოქმედებას და კრიტიკულადაც აფასებდა მას, საქმე გვაქვს პრეცედენტული ფუნქციით ტექსტის გამოყენებასთან.

საკვანძო სიტყვები: ალიგიერი, გამსახურდია, ჯოჯოხეთი, არქეტიპი, პარალელი.

 
 
 
 

ამილახვართა ეპიტაფიები სამთავისიდან (XIX ს.)

წარმოდგენილ სტატიაში მოცემულია XIX საუკუნის იმ ამილახვართა საფლავების ეპიტაფიები, რომელთა შესახებ მოიპოვება საარქივო თუ სხვა სახის პარალელური ცნობები.

კვლევა ხელს შეუწყობს ამილახვართა საგვარეულოს ქრონოლოგიური და გენეალოგიური ცნობების დადგენასა და დაზუსტებას. 

საკვანძო სიტყვები: ამილახვრები, სამთავისი, ეპიტაფია, ჭალა

 
 
 
 

ძალადობის წარმოდგენის თავისებურებები ჟან-მარი გუსტავ ლე კლეზიოს შემოქმედებაში

ლე კლეზიოს შემოქმედებაში ძალადობის თემას, პირველ რიგში, სივრცითი ერთეულების - ბუნებისა და ურბანული გარემოს დაპირისპირება ქმნის  და ამ ოპოზიციასთან დაკავშირებული სახეები და სიმბოლოები. თანამედროვე ქალაქი მწერლის აზრით, ადამიანის არსებობისთვის საშიში სივრცეა, რამდენადაც ის აყალიბებს ცხოვრების ყალბ ღირებულებებს. მისი უკიდურესად აბსტრაქტული არქიტექტურა სივრცის სულისშემხუთველ ხასიათს უსვამს ხაზს. ძალადობის ფორმებად განიხილება თანამედროვე ტექნოლოგიების გავლენა ადამიანზე და მომხმარებლური პრინციპები, რომლებიც ყველაზე მკაფიოდ სწორედ ურბანულ გარემოში გამოვლინდებიან. ადამიანის არსებობა ამ სივრცის წიაღში ომად არის შეფასებული.

საკვანძო სიტყვები: წარმოსახვა, ძალადობა, ქალაქი, ბუნება, ომი.

 
 
 
 

მაკაბელ მოწამეთა „ყრმობის“ გასააზრებლად

„მაკაბელთა წამება“ ბიბლიოლოგიური წიგნების საფუძველზე შექმნილი აგიოგრაფიული თხზულებაა. „მარტვილობის“ ტექსტი 1980 წელს გამოსცა პროფ. ივანე იმნაიშვილმა, თუმცა „წამება“, ლიტერატურული თვალსაზრისით, დღემდე არ ქცეულა მეცნიერთა ინტერესის საგნად. სტატიაში წარმოდგენილია თხზულების ერთ-ერთი საკვანძო საკითხის – მარტვილთა „ყრმობის“ გააზრების მცდელობა.

საკვანძო სიტყვები: მაკაბელები, არაკანონიკური, აგიოგრაფია, სახისმეტყველება, ყრმა

 
 
 
 

„საუნდ პოეზია“ ახალი სინკრეტიზმის კონტექსტში

სტატიაში ქართველი პოეტის, ზურაბ რთველიაშვილის, საუნდ პოეზიისა და ზოგადად მისი შემოქმედების მაგალითზე შესწავლილია თანამედროვე ხელოვნების უმნიშვნელოვანესი  მახასიათებელი, ახალი სინკრეტიზმი, რისი არსიც მდგომარეობს ჰიბრიდიზაციის მეშვეობით ჟანრების დამკვიდრებული საზღვრების რღვევაში, ხელოვნების ტრადიციული და არატრადიციული დარგების შერწყმაში.

საკვანძო სიტყვები: ახალი სინკრეტიზმი, საუნდ პოეზია, ხელოვნების ტრადიციული და არატრადიციული დარგების შერწყმა, ზურაბ რთველიაშვილი.

 
 
 
 

ჭაში ჩავარდნილი კაცის იგავი „ვეფხისტყაოსანში“ და მისი მხატვრული ფუნქცია

„ვეფხისტყაოსანში“ გადმოცემულია ჭაში ჩავარდნილი კაცის იგავი, კომპოზიციურად აუცილებელი მხატვრული კომპონენტი, რომელიც პოემის პერსონაჟთა მომავალი ურთიერთობისა და დამოკიდებულების, მათი ფსიქოლოგიური მდგომარეობის განსაზღვრისათვის კონცეპტუალურია, რადგან იგი ალეგორიული და სახისმეტყველებითი თვალსაზრისითაა გასააზრებელი და წინასწარმეტყველური მისია აკისრია. ჭაში ჩავარდნილი კაცის ალეგორიით შემოდიან ავთანდილი, ტარიელი და ასმათი. იგავი წინასწარმეტყველებაა გამოქვაბულის სამყაროდან ტარიელის გამოყვანის, ანუ „მღვიმური ცნობიერებიდან“ გამოსვლის თაობაზე. სტატიაში მსჯელობაა ავთანდილის, ტარიელისა და ასმათის ჭაში ჩავარდნილი კაცის პარადიგმულ სახეებად წარმოდგენის შესახებ.

საკვანძო სიტყვები: იგავი, ჭაში ჩავარდნილი კაცი, მღვიმური ცნობიერება

 
 
 
 

მოსე ხორენელისა და კორიუნის თხზულებათა შედარებითი შესწავლა

ნაშრომი ეხება V საუკუნის მოღვაწის მესროპ-მაშტოცის მიერ სომხური, ქართული და ალნაბური ანბანების შექმნას. სომეხი ავტორების კორიუნისა და მოსე ხორენელის თხზულებათა ტექსტოლოგიური ანალიზის   საფუძველზე წარმოდგენილია მათ შორის არსებული ფაქტობრივი განსხვავებანი. შედარებითი შესწავლის შედეგად დგას ხორენელის ცნობების სანდოობის საკითხი.

საკვანძო სიტყვები: კორიუნი, მოსე ხორენელი, მესროპ-მაშტოცი, ქართული ანბანი.

 
 
 
 

ჩეჩნური საგმირო „ილი“ და აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთის ბალადები (მსგავსება, განსხვავება)

ჩეჩნური საგმირო „ილი“ და ქართული ბალადა ზუსტად და შთამბეჭდავად წარმოგვიდგენს ჩეჩნეთისა და საქართველოს მთიანეთის მეომრული საზოგადოებების მენტალიტეტს, გმირობის იდეალს, დღენიადაგ ბრძოლებში ჩართული ხალხის ფსიქოლოგიას. კომპარატივისტული კვლევის შედეგად გამოვლინდა ფოლკლორული შემოქმედების ამ ორი ჟანრის ტექსტებს შორის როგორც განსხვავება, ისე საერთო მხატვრული, სტრუქტურული და მსოფლმხედველობრივი ელემენტები.

საკვანძო სიტყვები: ფოლკლორი, ჩეჩნური „ილი“, ქართული ბალადა.

 
 
 
 

ავტოფიქციური ნარატივი, როგორც წარსულის თავიდან დაწერის საშუალება ირაკლი ჩარკვიანის ავტორომანი ავტოფიქციური პროზის კონტექსტში

სტატია შეისწავლის ირაკლი ჩარკვიანის რომანს "მშვიდი ცურვა" ავტოფიქციურ პროზასთან მიმართებით და მასში გამოყენებული ნარატივების ფორმებსა და ფუნქციებს. სტატია ასევე განიხილავს ავტოფიქციის ფენომენს და მასთან დაკავშირებულ ძირითად ტერმინებსა და საკითხებს.

საკვანძო სიტყვები: ავტოფიქცია, ნარატივი, ავტობიოგრაფია, რომანი, ფიქცია

 
 
 
 

აღმოსავლეთ-დასავლეთის შეხვედრის თემა მე-20 საუკუნის არაბულ ლიტერატურაში (1935-1966)

წინამდებარე სტატიაში განვიხილავთ აღმოსავლეთ-დასავლეთის შეხვედრის თემას და კულტურათა კონფრონტაციის საკითხს მე-20 საუკუნის (1935-1966) არაბული ლიტერატურის თვალსაჩინო წარმომადგენლების: ტაჰა ჰუსეინის, იაჰია ჰაკკის, სუჰაილ იდრისისა და ტაიბ სალიჰის - რომანების მაგალითზე.

საკვანძო სიტყვები: არაბული ლიტერატურა, აღმოსავლეთ-დასავლეთის შეხვედრა

 
 
 
 

ევფემიზმები და მათი თარგმნის სტრატეგიები (ქართული და ინგლისური ენების მასალაზე)

წინამდებარე ნაშრომი ეხება ევფემიზმების თარგმანთან დაკავშირებულ პრობლემებს. განხილულია სხვადასხვა კატეგორიის ევფმიზმები და დასახულია მათი თარგმნის სტრატეგიები. ყურადღება  გამახვილებულია ევფემისტური გამოთქმების კონოტაციური მნიშვნელობის სწორად გადატანაზე თარგმანში. მოხმობილია მაგალითები ინგლისური მხატვრული ნაწარმოებების ქართული თარგმანებიდან.

საკვანძო სიტყვები: ევფემიზმები, ეროვნული, უნივერსალური, სტილი, კონოტაცია