დღეისათვის არქეოლოგიური კვლევები სხვადასხვა სამეცნიერო დარგის ინტეგრირებულ კვლევას მოიცავს. ერთ-ერთ ასეთ მიმართულებას არტეფაქტების ტრასოლოგიური მეთოდით შესწავლა წარმოადგენს, რაც უძველესი სამეურნეო სისტემის რეკონსტრუქციის საუკეთესო საშუალებაა. რადგან საქართველოში ქვის იარაღების ტრასოლოგიური მეთოდით შესწავლას ნაკლები ყურადღება ეთმობა. ჩვენი კვლევის მიზანია, საკითხის წინ წამოწევით აღნიშნულ მეთოდს გავუწიოთ პოპულარიზაცია  არქეოლოგიაში.

ვინაიდან ერნესტ ჰემინგუეის მხატვრული პროზის სტილი ლაკონიურად ითვლება, მისი თითქოს მარტივი ტექსტის ქართული თარგმანების თავისებურება განსაკუთრებულ მნიშვნელობას იძენს. ნაშრომში, ტექსტობრივი შეჯერების გზით, შესწავლილი და გაანალიზებულია ე. ჰემინგუეის ერთი მოთხრობის ორი ქართული თარგმანი.

წარმოდგენილ სტატიაში მოცემულია ფაქტები 1992-1993 წლების აფხაზეთის კონფლიქტში დნესტრისპირელი მოხალისეების მონაწილეობის შესახებ. ამისთვის გამოყენებულია როგორც მათი მოხსენებითი ბარათები, ისე ავტორის მიერ 2016 წელს ტირასპოლში ყოფნის დროს ერთ-ერთ ყოფილ მოხალისესთან ჩაწერილი ინტერვიუ.

აღნიშნული ნაშრომით პირველად ქართულ სამეცნიერო სივრცეში სრული სახით შემოტანილია XVI საუკუნის ფრანგი დიპლომატის სამი კორესპონდენცია, რომლებშიც საინტერესო ცნობებია წარმოდგენილი საქართველოს შესახებ. რამდენადაც XVI საუკუნის საქართველოს საშინაო და საგარეო პოლიტიკურ მდგომარეობაზე, თანადროული ქართული წყაროები ფაქტობრივად არ მოგვეპოვება, წარმოდგენილი დოკუმენტების მნიშვნელობა უფრო იზრდება.

სტატიაში დასმული საკითხი ირანულ-სემიტური ენობრივი ურთიერთობების კვლევის აქტუალობის წინ წამოწევას ემსახურება და მიზნად ისახავს, აჩვენოს ძველირანული პირველწყაროდან მომდინარე pairi-daeza-ის გვიანბიბლიურ ებრაულში  დამკვიდრების გზები.

სტატიაში დოკუმენტურ მასალებზე დაყრდნობით ნაჩვენებია  დაახლოებით 150 წლის წინათ ქ. სოჭიდან 15-ოდე კილომეტრის დაშორებით, მდ. სოჭის ხეობაში ქართული სოფლის – პლასტუნკის (რომელიც ამჟამად რსფსრ-ში, კრასნოდარის მხარის ქ. სოჭის ადმინისტრაციული დანაყოფის – ადლერის რაიონის შემადგენლობაში შედის) დაარსების ისტორია.

ვინ არიან სოჭელი (პლასტუნკელი)  ქართველები?  რა დროიდან ცხოვრობენ აქ და რამ გამოიწვია მათი შავი ზღვის სანაპიროზე გადმოსახლება? რამდენადაა შენარჩუნებული მშობლიური ენა? რა ვითარებაა დღეს? რა პერსპექტივა აქვთ მათ დღევანდელი გლობალიზაციის პირობებში? წინამდებარე სტატიაში შევეცადეთ ამ კითხვებზე გაგვეცა პასუხი.

სტატიაში განხილულია დიდი ქართველი მწერლის სულხან-საბა ორბელიანის ნაწარმოების „სიბრძნე-სიცრუისას“ ინგლისური თარგმანი, რომელიც შესრულებულია ინგლისელი ქართველოლოგის ქეთრინ ვივიანის მიერ. ასევე ყურადღება გამახვილებულია თარგმანის მნიშვნელობასა და დანიშნულებაზე.

წარმოდგენილი სტატია შეეხება ქართლის საერისთავოს (ყოფილი იბერიის სამეფოს)  ისტორიის განხილვას მე-7 საუკუნის 40-იან და 50-იან წლებში საერთო არაბული დაპყრობების გადმოსახედიდან. კვლევის მიზანია მკითხველმა მკაფიოდ დაინახოს, რომ ქართლის დამორჩილება არ მომხდარა ერთბაშად და რომ ჰაბიბის მიერ ქართველებისთვის ბოძებული სიგელი მსგავსებას პოულობს ირანისა და სირია-პალესტინის ტერიტორიებზე გაფორმებულ სიგელებთან.

ეთნიკურობის ფენომენის კვლევისას  დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ეთნიკურობის აღმნიშვნელ ტერმინებს. ქართული ჰაგიოგრაფია, რომელიც ღრმა ისტორიციზმით გამოირჩევა, წარმოადგენს უნიკალურ წყაროს აღნიშნული საკითხის შესწავლისთვის. ამ კუთხით ჩვენთვის საინტერესოა წმ. აბოს წამებასა და წმ. გრიგოლ ხანცთელის ცხოვრებაში გამოყენებული ტერმინების – ნათესავის, ერის – მნიშვნელობა, რომელთა განსაზღვრა გვეხმარება ამ პერიოდის ეთნიკურობის გააზრებაში.

წინამდებარე ნაშრომი შეეხება ზემო სვანეთის ლატალის თემის სოფელ მაცხვარიშის მთავარანგელოზთა ეკლესიის მოხატულობას. რომლის შესრულებაში, ჩვენი ვარაუდით შესაძლებელია მონაწილეობას იღებდა სამი ოსტატი. მათი ხელწერა რამდენადმე განსხვავდება ერთმანეთისაგან – როგორც კოლორიტით, ისე – ფორმის მოდელირების თვალსაზრისით. 

როგორც ქართულ, ისე ევროპის ხალხთა ზეპირსიტყვიერებასა და ლიტერატურაში წისქვილისა და მეწისქვილის თემაზე გვხვდება სტერეოტიპულ  შეხედულებათა მთელი სისტემა, რომელიც უაღრესად მნიშვნელოვან ელემენტებს შეიცავს სოციალ-რელიგიური პროცესებისა და ხალხური მითოლოგიური წარმოდგენების შესასწავლად. სტატიაში აღნიშნული მითოლოგემები განხილულია კომპარატივისტულ ჭრილში.

სტატიაში წარმოდგენილი მსჯელობის ფარგლებში აღდგენილია აგამემნონის მიერ აქილევსისადმი გაგზავნილი ელჩობის რამდენიმე ადრეული (მათ შორის უძველესი, თავდაპირველი) ვერსია, რომლებიც მკვლევარის მიერ მიჩნეულია „ილიადის“ მე-9 წიგნის გაფართოების პროცესში სავარაუდოდ არსებული ზეპირი, ე.წ. ჩაწერილი (ანუ წერილობით დაფიქსირებული) და წერითი ეტაპების გამოვლენისათვის რელევანტურ ფაქტობრივ მონაცემებად; აღნიშნული მსჯელობის ფარგლებშივეა გამოვლენილი ჰიპოთეტური ზეპირი „წინარე-ილიადის“ სტრუქტურული სიმეტრიაც.

აღაზა ვაჟა-ფშაველას ეპიკური პოეზიის ერთ-ერთი გამორჩეული პერსონაჟია, რომლის შესახებაც ქართულ ლიტერატურათმცოდნეობაში ურთიერთსაპირისპირო მოსაზრებები არსებობს. სტატიაში წარმოდგენილია აღაზას მხატვრული სახის გააზრების მცდელობა.

ნაშრომში მოცემულია „გაერთიანების“ იდეის მნიშვნელობა და განგრძობადობა კოსტას მონტისის ცხოვრებასა და მხატვრულ შემოქმედებაში. კვლევის თავისებურებას წარმოადგენს პოეტის ორიგინალური წერის მანერა და სტილი, რომლებიც თარგმანებშიც შევინარჩუნეთ. ყურადღება გავამახვილეთ  ისტორიული პერიპეტიების გაცოცხლების მისეულ ტექნიკასა და ავტორის შეფასებაზე, რომელთა მიხედვითაც, ისტორიული ფაქტების ზედმიწევნით ასახვა აუცილებელია ლიტერატურაში.

წარმოდგენილ სტატიაში შესწავლილია მეოცე საუკუნის ცნობილი პოეტის, მოდერნიზმის ერთ-ერთი ფუძემდებლის, ეზრა პაუნდის მთარგმნელობითი საქმიანობა და პაუნდის  საყურადღებო თვალსაზრისები თარგმანის შესახებ.

სტატიაში განხილულია სვანური ბგერწერითი ლექსიკის სემანტიკური კლასიფიკაცია სვანური ენის ტრადიციულად ცნობილი დიალექტებისა (ბალსზემოურის, ბალსქვემოურის, ლაშხურის, ლენტეხურის) და ჩოლურული მეტყველების მიხედვით. როგორც ფონოსემანტიკურ მასალაზე დაკვირვებამ აჩვენა, სვანურშიც დომინანტურია ოთხი დიდი სემანტიკური ჯგუფი (საკუთრივ ხმაბაძვითი ლექსიკა (ანუ სხვადასხვა სახის ხმიანობის გამოხატვა); სინათლისა და ცეცხლის ნათება-მოძრაობის აღმნიშვნელი ლექსიკა; დინამიკურობის – მოძრაობისა და მოქმედების – ამსახველი ლექსიკა; სტატიკურობის – ფიზიონომიის, ყურების, გამოხედვის, მენტალური მდგომარეობის – აღმნიშვნელი ლექსიკა. აღნიშნული ჯგუფების გამოყოფა კი ეფუძნება საენათმეცნიერო ლიტერატურიდან ცნობილ ჩარლზ ოსგუდის სემანტიკური დიფერენციაციის მეთოდს. ცხადია, აღნიშნული ჯგუფები, ქართულის მსგავსად, ვერც სვანურში ამოწურავენ ბგერწერითი ლექსიკის ძალიან მდიდარ შესაძლებლობებს.

      სტატიაში შესწავლილია „ნათლის სვეტის” პარადიგმული სახისმეტყველება ნიკოლოზ გულაბერისძის „საკითხავსა” და „საგალობელში”, დაძებნილია მისი ბიბლიური არქეტიპები, წარმოჩენილია ძველი ქართული ლიტერატურის ძეგლებში მისი განსახოვნებანი და საზრისი. ზემოაღნიშნულის საფუძველზე და სამეცნიერო ლიტერატურის მონაცემთა გათვალისწინებით გამოტანილია შესაბამისი დასკვნები.