DOI:  10.55804/jtsuSPEKALI-16-2

სტატიაში აფხაზეთის ომი განხილულია სამხედრო ხელოვნების ისტორიაში ცნობილი ე.წ. „კომბინირებული ომის“ თეორიის მიხედვით და გაანალზებულია ის ფაქტორები, რომლებმაც გამოიწვია ქართული შეიარაღებული ძალების მარცხი აღნიშნულ კონფლიქტში.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-4

სტატია შეეხება უკრაინის წინააღმდეგ, რუსეთის მეორე არაპროვოცირებული ომის პერიოდში (2022 წლის 24 თებერვალი),  რუსეთის საინფორმაციო ომის ასახვას საქართველოს საინფორმაციო სივრცეში. კერძოდ, ნაშრომში გავაანალიზებთ, რა იყო რუსეთის საინფორმაციო ომის მიზანი საქართველოში, რა ხერხებსა და მეთოდებს მიმართავდა და რა საინფორმაციო არხებს იყენებდა იგი. სტატიაში მიმოხილულია რუსეთის საინფორმაციო ომის შეკავებისთვის გადაუდებელი ამოცანები.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-5

წინამდებარე სტატიაში განხილულია დროის პრობლემა ჯოზეფ კონრადის ხუთი  ნაწარმოების მიხედვით. კვლევა ეყრდნობა ფილოსოფოს ანრი ბერგსონისა და რელიგიათმცოდნე მირჩა ელიადეს კონცეფციებს და მათ საფუძველზე სტატიის ავტორი ჯ. კონრადის შემოქმედებაში გამოყოფს დროის ორგვარ კონცეფციას – ფსიქოლოგიურსა და მითოლოგიურს.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-6

„დავითიანის“ ფინალურ ნაწილში მოცემული პოემა „მხიარული ზაფხული“ ქალვაჟური ურთიერთობის ჯვრისწერით დაგვირგვინებას ქადაგებს. იგი, აგრეთვე, საღვთო მიჯნურობის ჰიმნად მოიაზრება. პოემის მთავარი იდეალი – ქორწინება – აღიქმება, როგორც ცოდვებისგან განწმენდილი ადამიანის სიყვარულის გზით ღვთის საუფლოში დაბრუნების ალეგორია. ამ თვალსაზრისით საყურადღებოა აღნიშნული ტექსტის სახე-სიმბოლოთა გააზრება და მათი „დავითიანში“ წამოჭრილ მთავარ პრობლემასთან,  თვითშემეცნებასთან, მიმართების საკითხები.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-7

ვაჟა-ფშაველამ თავის პროზაულ თხზულებებში − „ერემ-სერემ-სურემიანი“, „ჩემი მოგზაურობა ერემ-სერემ-სურემიანეთში“ − ასახა საქართველოში XVIII-XIX საუკუნეებში მომხდარი ისტორიულ-პოლიტიკური ცვლილებების ეროვნულ-სოციალური ასპექტები. ავტორმა ალეგორიულად გვიჩვენა საქართველოს დაუძლურება, რუსეთის მიერ მისი ანექსია და ამის შემდგომი სოციალურ-კულტურული შედეგები.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-8

გივი მარგველაშვილის ერთ-ერთი მეტაფიქციური ნაწარმოები, რომელშიც საბჭოთა კავშირში გაბატონებული იდეოლოგიის კრიტიკას ვხვდებით, არის მეტარომანი "კანტაქტი" ("Der Kantakt", 2009). რომანი შედგება სამი სიუჟეტური შრისგან, რომელთაგან ორი მეტაფიქციური, ერთი კი – ესეისტური ხასიათისაა. წინამდებარე სტატიის ყურადღების ცენტრში ექცევა რომანის ესეისტური შრე, რომელიც ისეთი მნიშვნელოვანი საკითხების განხილვა-გაკრიტიკებას ეთმობა, როგორებიცაა: საბჭოთა კავშირი და მისი ძალადობრივი სისტემა, კომუნისტური იდეოლოგია, რეპრესიები და სხვ.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-10

სტატიაში განხილულია მითოლოგიური გმირის, ტირესიასის, მოდერნისტული ინტერპრეტაცია ამერიკელი მწერლის, ჯუნა ბარნსის რომანში „ღამის ტყე“; ნაჩვენებია მე-20 საუკუნის პარიზში მცხოვრები წინასწარმეტყველის სიმბოლური და ასოციაციური მრავალნიშნადობა.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-11

სტატიაში განხილულია უ. ბ. იეიტსის გვიანდელი პერიოდის საკვანძო კრებულის – The Tower („კოშკი“) – ერთ-ერთი ლექსი – „ფიქრები სამოქალაქო ომის პერიოდში“. უნდა აღინიშნოს, რომ ეს არ არის უ. ბ. იეიტსის კრებულის ყველაზე მნიშვნელოვანი ლექსი, თუმცა, ვფიქრობთ, სწორედ ეს ნაკლებად დაფასებული   ტექსტი აერთიანებს და აღრმავებს „კოშკის“ სიმბოლოებსა და თემებს. სტატიაში დეტალურადაა გაანალიზებული ლექსის სტრუქტურა, თემები და პოეტური ხატები.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-12

„ულისეში“ აღწერილ სახეცვლილებათა უსასრულო წყება რომანს ჯეიმზ ჯოისის „მეტამორფოზებად“ აქცევს. ნაწარმოებში ასახული მეტამორფოზების სერია „ულისეს“ წაკითხვის პროცესს რიტუალურ ფუნქციას აკისრებს, რეალური დროის მომენტი უნდა ჩანაცვლდეს მითოსური მარადისობით.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-13

სტატიაში განხილულია საკითხი, რომელიც „ვეფხისტყაოსნის“ მთავარი გმირის, ტარიელის, სახელდებას შეეხება. დასახელებული ანთროპონიმი დაკავშირებულია ქართული წარმოშობის, კერძოდ, -იერ  აფიქსით წარმოქმნილი ზედსართავი სახელის ფუძესთან. გამოთქმული თვალსაზრისის ერთ კონცეპტში მოქცევის მიზნით მიმოხილულია ლინგვისტური, ისტორიული და ლიტერატურული მასალა.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-14

გრამატიკის ერთ-ერთ ფუძემდებლურ ჭეშმარიტებად აღიარებულია არსებითი სახელის რეფერენციული განმარტება, რომლის თანახმად, ეს მეტყველების ნაწილი გამოხატავს საგანს. ევროპულ ლინგვისტურ ტრადიციაში არსებითი სახელის ამგვარ გაგებას არ აქვს ალტერნატივა. სახელის უნივერსალური ნიშნის - საგნობრიობის - გამოყოფამ განსაზღვრა ამ მეტყველების ნაწილის ერთნაირი გაგება ანტიკურ და შუა საუკუნეების გრამატიკებში.  ევროპულ ტრადიციაში პირველი ცოდნა ენის შესახებ გაჩნდა ფილოსოფიაში, რომლის წარმომადგენლებს ენა აინტერესებდათ, მხოლოდ როგორც აზროვნების გამომხატველი. საგანგებოდ გამოიყოფა დიონისეს Τέχνη Γραμματική, რომელიც თეორიულად ამართლებს ლოგიციზმს ენის შესწავლის პრაქტიკაში.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-15

წარმოდგენილ ნაშრომში არათავაზიანობა განხილულია, როგორც პიროვნების თვითგამოხატვისა და თვითდამკვიდრების ფორმა და, ასევე, გზა ინტერპერსონალური ურთიერთობების ფორმირებისა და შენარჩუნებისთვის; ხოლო ახლო სოციალური ურთიერთობები წარმოდგენილია, როგორც საფრთხის შემცველი პიროვნების იდენტობის ფორმირების პროცესში.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-16

მოცემული კვლევა განიხილავს ემოციას, როგორც კომუნიკაციის მნიშვნელოვან ნაწილს და ხსნის მას, როგორც კოგნიტურ პროცესს, რომელიც სქემატურად არის წარმოდგენილი და აქტიურდება დარწმუნების კონტექსტში მოსაუბრესა და მსმენელს შორის გაზიარებული კულტურული გამოცდილების საფუძველზე.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-17

წინამდებარე სტატია განიხილავს იმ ლინგვოპრაგმატიკული კვლევის შედეგებს, რომლებიც მიეძღვნა აგრესიული იუმორის რიტორიკული შესაძლებლობების ანალიზს მოცემული დისკურსის ხარისხობრივი და რაოდენობრივი შესწავლის საფუძველზე, პრაგმატიკის, სოციოპრაგმატიკისა და სემანტიკის თეორიულ ჩარჩოში, ინტერკულტურული ასპექტების დაკვირვების პარალელურად. ნაშრომის ემპირიულ მასალად აღებულია 20 ამერიკული და 20 ქართული „სტენდაპ“ მონოლოგი.

DOI: 10.55804/jtsuSPEKALI-16-18

სტატიაში წარმოდგენილი კვლევის მიზანია, შეისწავლოს თბილისის სხვადასხვა უნივერსიტეტში ზოგადი ინგლისურის კურსის (EFL) ლექტორების მიერ კოდების გადართვის გამოყენების სიხშირე და ფუნქციები. სამაგიდე კვლევა ეყრდნობა სხვადასხვა მკვლევრის ნაშრომებს [Myers-Scotton, 1993; Ferguson, 2003 და ა.შ.]. რაოდენობრივი ხასიათის კვლევაში მონაწილეობდა თბილისის სხვადასხვა უნივერსიტეტის ზოგადი ინგლისურის კურსის 92 ლექტორი და მათი 220 სტუდენტი. ნაშრომის მიზანია, გამოავლინოს: 1. EFL (ინგლისური, როგორც უცხო ენა) კურსის ლექტორების მიერ კოდების გადართვის გამოყენების სიხშირე უმაღლეს საგანმანათლებლო დისკურსში; 2. EFL კურსის ფარგლებში კოდების გადართვის გამოყენების ფუნქციები; 3. EFL კურსის ლექტორებისა და სტუდენტების დამოკიდებულება ლექტორის მიერ კოდების გადართვისადმი.

კვლევის შედეგებმა გამოავლინა, რომ ინგლისურის, როგორც უცხო ენის, სწავლების პროცესი კოდების გადართვით ხასიათდება. რაოდენობრივი კვლევის საფუძველზე, შევძელით კოდების გადართვის გამოყენების ფუნქციების კლასიფიკაცია ქართულ საგანმანათლებლო დისკურსში. ფუნქციები, ძირითადად, განსხვავებული კულტურული მახასიათებლის წარმოჩენასა და კომუნიკაციას (ლექტორსა და სტუდენტს შორის) ემსახურება. მონაცემებზე დაყრდნობით, შეიძლება ითქვას, რომ სტუდენტები გაცილებით დადებითად აფასებენ, უფრო ეთანხმებიან ლექტორების ქართულ ენაზე გადართვას, ვიდრე – თავად ლექტორები.

ამგვარად, კვლევა აჩვენებს, რომ ინგლისური ენის (EFL) ლექციაზე ქართული ენის გამოყენებისადმი უარყოფითი დამოკიდებულება განპირობებულია ენის სწავლების მიმართ ლექტორების ტრადიციული შეხედულებით (conventional view), რაც გულისხმობს ენის სწავლების პროცესში მხოლოდ ერთი ენის გამოყენებას.

იმის მიუხედავად რომ ლექტორების უმრავლესობა მშობლიური ენის გამოყენებისადმი უარყოფითადაა განწყობილი, სწავლებისას გამოკითხულთა 50-60% მაინც იყენებს ქართულ ენას.