გალაკტიონ ტაბიძის პოეზიის ერთ-ერთი დამახასიათებელი ნიშანი არის იდუმალება, ბუნდოვანება და სიმბოლური მხატვრული სახეებით მეტყველება. ეს სახე-სიმბოლოები ავტორის პოეტური შთაგონების ნაყოფია და ნაწილიც ხალხური სიტყვიერებიდან იღებს სათავეს. მათი გაგებისა თუ გააზრების გარეშე შეუძლებელია გალაკტიონ ტაბიძის „მოჯადოებულ პოეზიის სასახლეში“ შებიჯება. თუმცა გ. ტაბიძის ლექსების შეცნობა და პოეტის შემოქმედებით სამყაროსთან ზიარება, მის პოეზიას იდუმალებას მაინც არასოდეს დაუკარგავს. „ის დარჩება ისეთივე საიდუმლოდ, როგორიც იყო“ [კიკნაძე, 2015: 208].

გ. ტაბიძის უაღრესად მდიდარი და მრავალსახოვანი პოეზიის შესასწავლად ერთ-ერთ გასაღებს სწორედ ფოლკლორული შემოქმედება წარმოადგენს. პოეტი ზედმიწევნით კარგად იცნობდა ხალხურ სიტყვიერებასა და ხალხურ რიტუალებს. გ. ტაბიძის პოეზიაში ფოლკლორული მოტივების მკვლევარი ა. სპარსიაშვილი აღნიშნავს, რომ „გალაკტიონ ტაბიძე ის შემოქმედია, ვისი ლირიკაც ეროვნული ხალხური შემოქმედების პურითა და მარილით არის ნასაზრდოები“ [სპარსიაშვილი, 1989: 5]. პოეტის ლირიკაში უხვად ჩნდება სხვადასხვა შინაარსის არაერთი ფოლკლორული ელემენტი და სიმბოლო, რომლებიც ლექსებში ძირითადად წარმოდგენილია ალუზიებისა და პოეტური რემინისცენციების სახით. გ. ტაბიძე ხალხურ ნაწარმოებებსა თუ რიტუალებთან დაკავშირებული ამ ბუნდოვანი მინიშნებებით ქმნის პოეტურ ასოციაციას და მათ იყენებს მთავარი სათქმელის გამოსახატად.

ფოლკლორული წარმომავლობის სახე-სიმბოლოების სიმდიდრით გამოირჩევა გ. ტაბიძის ოთხსტროფიანი ლექსი „პირველ თაველებს“, რომელიც პოეტის შემოქმედების ხალხურ ტრადიციასთან კავშირს კიდევ ერთხელ ადასტურებს. ლექსი გაჯერებულია მითოლოგიური სიმბოლიზმის შემცველი ტაეპებით: „პირველი თაველების დღესასწაული“, აივნების ყვავილებით მორთვა, ღამით ტყეში ნუგეშის ყვავილის ძებნა, მთებში განძის ძიება, დილით ირმების ჯირითით დევნა და სხვ. პოეტი ლექსის დასაწყისში ვარდებით მორთულ-მოკაზმული აივნების ჩვენებით ქმნის საზეიმო და სადღესასწაულო განწყობას:

„ვდღესასწაულობთ პირველ თაველებს

მოსასწაულე ვარდთა დაგებით,

აივნებს მალე ააყვავილებს

რტოების ნოხი და ფარდაგები“ [ტაბიძე 2014: 200].

პირველი სტროფი ლექსის ერთგვარ ექსპოზიციურ ნაწილს წარმოადგენს, რომელშიც სიტყვების „ვდღესასწაულობთ“ და „მოსასწაულეს“ მონაცვლეობა მკითხველს სასწაულის მოლოდინითა და საზეიმო, ამაღლებული განწყობით აღავსებს. ცხადია, რომ ლექსი მითოლოგემებით საკრალურ დროს, რომელიღაც მივიწყებულ დღესასწაულსა და საიდუმლო რიტუალს ასახავს. გ. ტაბიძემ „პირველ თაველებს“  ზამთარში, 1920 წლის 12 დეკემბერს, დაწერა, მაგრამ იგი ეხება პირველყვავილობას, ბუნების ძალთა აღორძინების საგაზაფხულო დღესასწაულს. პოეტურ ნაწარმოებში მნიშვნელოვან ეფექტს ქმნის დღესასწაულისთვის დამახასიათებელი გუნდური ელემენტი, რადგან მასში გუნდ-გუნდად მონაწილეობენ ქალები და ვაჟები. საგულისხმოა, რომ „პირველ თაველებს“ რიტუალური პროცესიის მხოლოდ ნაწილს - ღამისა და განთიადის მსვლელობას წარმოგვიდგენს. ისევე როგორც საიდუმლო რელიგიურ რიტუალს ახასიათებს, ლექსშიც ქალებისა და ვაჟების როლი დიფერენცირებულია: დღესასწაულის წინა ღამეს ქალები ნუგეშის ყვავილის საძებნელად ტყეში მიდიან:

„ქალები ღამით წავედით ტყეში,

თვალებში ფეთქდა ელვა წყაროთა,

ყვავილს, რომელსაც ჰქვია - ნუგეში,

ჩვენ დავეძებდით და გვიხაროდა“ [ტაბიძე, 2014: 200].

სტროფში გაჟღერებული მეტაფორით - „თვალებში ფეთქდა ელვა წყაროთა“ - გ. ტაბიძე დღესასწაულის სიწმინდეზე, მედღეობეთა რწმენასა და უმანკოებაზე მიუთითებს. მთლიანობაში გ. ტაბიძე მისთვის დამახასიათებელი სიმბოლური მინიშნებებითა და მხატვრული ნიუანსებით ქმნის საზეიმო გარემოს და მკითხველი საკრალურ სფეროში გადაჰყავს, თუმცა დღესასწაულის დაფარულ მნიშვნელობას ავტორი ბოლომდე არ ამხელს და არ ააშკარავებს, რადგან მისტერია ისეთი საიდუმლო იყო, რომელსაც საფარველი არ უნდა ახდოდა.

ლექსის მიხედვით, საგაზაფხულო დღესასწაულის პერსონაჟ ვაჟებს საკუთარი როლი აქვთ შესასრულებელი. თუ ქალების გუნდი ტყეში ღამით ნუგეშის ყვავილს დაეძებს,  ვაჟების გუნდი მთაში ხაზინის, იმავე  განძის საპოვნელად მიდის:

„ვაჟნი ეძებდნენ მთებში ხაზინას,

თოფების ბოლი ცრემლებს გვადენდა“ [ტაბიძე, 2014: 200].

რა არის ნუგეშის ყვავილი, ან რა იგულისხმება ხაზინაში, განძში, რომლებსაც ღამით ქალები და ვაჟები ტყეში დაეძებენ? ნუგეშის ყვავილიც და განძიც, ორივე მხატვრულ-მითოლოგიური სიმბოლოებია. მათში რომ კაცთაგან უხილავი და უცნობი საიდუმლო მოიაზრება, ამას აკაკი წერეთლის „სულიკოც“ ადასტურებს. როგორც გ. ტაბიძის ლექსში, ასევე აკაკის „სულიკოში“ არის რაღაც „ზერაციონალური სუბსტანციის“ ძებნის მოტივი. გ. ტაბიძის ლექსში გვხვდება „ნუგეშის ყვავილის“ ძებნა, ხოლო აკაკი წერეთლის „სულიკოში“ საყვარლის საფლავის ძებნა. ორივე ლექსში დასტურდება ყვავილის, კერძოდ, ვარდის სიმბოლო. ლექსი „პირველ თაველებს“ ახსენებს მოსასწაულე ვარდებს, ხოლო „სულიკო“ - ეკალში ამოსულ ვარდს, რომელსაც ზოგიერთი მკვლევარი დაკარგული ღმერთის პოვნის სიმბოლოდ მოიაზრებს [ბაქრაძე, 2013: 244}. აკაკი წერეთლის ლექსში ლირიკული გმირი საყვარელს ვარდში, ბულბულსა და ვარსკვლავში პოულობს, რაც მას უდიდეს სიხარულს ანიჭებს. გ. ტაბიძის ლექსში კი მისტერიის მონაწილე ქალებს ღამით ნუგეშის ყვავილის ძებნა ახარებთ, რომელიც, როგორც აკაკისთან, ასევე გალაკტიონთან ზებუნებრივ, ზეციურ, ტრანსცენდენტურ ძალას განასახიერებს.

ლექს „პირველ თაველებს“ განსაკუთრებული საკრალიზმით მსჭვალავს განძის ძიების მოტივი, რადგან განძი მითოლოგიაში სიწმინდის უმაღლეს კატეგორიას მიეკუთვნება. აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთის რელიგიური ტრადიციის მიხედვით, ადამიანები განძს, კერძოდ, ოქროსა და ვერცხლის საგნებს, ჯვარს, მფარველ ღვთისშვილს სწირავდნენ და ჯვრის სამსახურს ახმარდნენ. ფშავ-ხევსურული ანდრეზებიდან ცნობილია, რომ განძს ჯვარი პატრონობს და უფრო მეტიც, ზ. კიკნაძის აზრით, განძი, როგორც კვრივი მატერიის უმაღლესი გამოვლინება, ღვთისშვილის, იმავე მფარველი წმინდანის, ზეციური არსების ერთ-ერთი ნიშანიც არის [კიკნაძე A, 2016: 119]. განძი სამალავებში ინახებოდა, რადგან ის საკრალურ რეალობასა და ზეციურ არსებას განსახიერებდა და რიგითი ადამიანებისთვის დაფარული და მიუწვდომელი უნდა ყოფილიყო. სამალავები, რომლებსაც, გადმოცემების მიხედვით, გველი ან სხვა რომელიმე მითოლოგიური არსება იცავდა, განძს განსაკუთრებულ იდუმალებას ანიჭებდა. კულტმსახური და მეგანძური განძს ყველას თვალწინ მხოლოდ დიდ დღესასწაულებზე გამოაბრძანებდა. დღესასწაულზე განძთან, როგორც თვალშეუდგამ სიწმინდესთან მიახლოვება, ტრადიციის მიხედვით, მხოლოდ განწმენდილ და ნამარხულევ მამაკაცებს შეეძლოთ. გალაკტიონის ლექსშიც ვაჟები განძის საძებნელად დღესასწაულზე მიდიოდნენ: „ვაჟნი ეძებდნენ მთებში ხაზინას“. განძისა და ნუგეშის ყვავილის საპოვნელად მთაზე პროცესიული სვლა სიმბოლურად ღმერთისკენ მიმავალ გზაზე მიუთითებს და სიწმინდის ახალ საფეხურზე გადანაცვლებას განასახიერებს.

მთა ხალხურ მითოლოგიურ ტრადიციაში სიწმინდით არის შემოსილი. მფარველ წმინდანთა და ზეციურ არსებათა საბრძანისი, კავკასიის ხალხთა ტრადიციების მიხედვით, მაღალი მთების მწვერვალებზეა აღმართული. მთა განასახიერებს ცისა და მიწის კავშირს და სამყაროს შუაგულის მითოლოგემის შინაარსსაც ითავსებს. ხოლო ის მთა, სადაც „ვაჟნი ეძებდნენ... ხაზინას“, კოსმიური მთის კონოტაციასაც შეიცავს, რადგან იქ განძი ინახება. ასეთ მთას, ხალხური მითოსური იმაგინაციით, ძირი ქვესკნელში უდგას და მისი წვერი ცას სწვდება. მითოსში მთისკენ, საკრალური სივრცისკენ მიმავალი გზა „რთულ გზად“ არის მიჩნეული, რადგან ეს არის ღმერთებისკენ მიმავალი გზა. ხოლო საკრალურ ცენტრთან მიახლოება, როგორც მ. ელიადე აღნიშნავს, არის კურთხევისა და ინიციაციის ტოლფასი [ელიადე, 2017: 38].

ქალთა და ვაჟათა გუნდი ნუგეშის ყვავილსა და განძს ტყეში ღამით დაეძებს. ძველ საბერძნეთშიც ელევსინური სადღესასწაულო პროცესიებიც ღამით ტარდებოდა, რომელიც დემეტრას მიერ ჰადესში გატაცებულ პერსეფონეს ძებნას განასახიერებდა. დიდ დღესასწაულებზე ღამის თევამ, მღვიძარებამ და ლიტანიამ ქრისტიანულ  რელიგიაშიც მნიშვნელვანი ადგილი დაიკავა. ლექსის მიხედვით, როგორც ქალების, ისე ვაჟების გუნდმა ღამე თეთრად გაათია. ლირიკული გმირის სიტყვებით,

„თოფების ბოლი ცრემლებს გვადენდა,

არ დაგვასვენეს, არც დაგვაძინეს

და ასე კიდეც შემოგვათენდა“ [ტაბიძე, 2014: 200].

თოფების სროლის ცერემონია საგაზაფხულო დღესასწაულის შემადგენელი ნაწილი უნდა ყოფილიყო და სიმბოლურად უნდა განასახიერებდეს დემონების, ათასგვარი უბედურების, ავადმყოფობისა და ცოდვების ყოველწლიურ განდევნას. მ. ელიადეს განმარტებით, დემონების განდევნა ხმაურის, ყვირილისა და ბრახუნის საშუალებით ცნობილი იყო მრავალი ხალხის ტრადიციაში [ელიადე, 2017: 79]. გ. ტაბიძის ლექსშიც თოფის სროლა რიტუალური ქმედების გამოძახილად უნდა მივიჩნიოთ.

ლექსის ფინალური სტროფი ირმების დევნის პროცესს ასახავს. ირემი საკრალური ცხოველია, რომელიც მითოსში ზებუნებრივ არსებას განასახიერებს. ოსურ ეპოსში მზის ასული აცირუხსი ოქროსბეწვიანი ირმის სახით ევლინება სოსლანს და ჭაბუკი საიდუმლო გამოქვაბულთან მიჰყავს [ნართები, 1988: 143]. ირმის დევნა გავრცელებული სიუჟეტია მსოფლიო ხალხთა ფოლკლორში, ისევე როგორც ირმის კვალზე განძის აღმოჩენა. მცხეთელ მამასახლისთა ძმისწული ფარნავაზი, ლეონტი მროველის მიხედვით, ირემმა მიიყვანა გამოქვაბულთან, სადაც საიდუმლო საგანძური ინახებოდა. ფარნავაზისგან დაჭრილი ირემი სწორედ გამოქვაბულის სიახლოვეს დაეცა: „მისდევდა ფარნავაზ, სტყორცა ისარი და ჰკრა ირემსა. და მცირედ წარვლო ირემმან და დაეცა ძირსა კლდისასა“ [ქართლის ცხოვრება, 1955: 22]. ლექსი „პირველ თაველებს“ ფინალურ სტროფში ირმის დევნისა და დაჭრილი ირმის კვნესით გამოწვეულ განცდას გადმოგვცემს:

„ავშალეთ მთაში მტევნები ფუტკრის,

ვაჟები ირმებს სდევდნენ ჯირითით.

უცებ... მახლობლად დაჭრილი ნუკრის

მოგვესმა კვნესა და ჩვენ ვტიროდით“  [ტაბიძე, 2014: 200].

ცხადია, გ. ტაბიძის ამ პოეტური ნაწარმოების უკანასკნელი სტროფი, შეიძლება ფარნავაზის ნადირობის ერთგვარ პოეტურ რემინისცენციად აღვიქვათ, მით უფრო, რომ ლექსში გაჟღერებულია განძის ძიების მოტივი. „განძისკენ გზის გამკვალავი კი, - ზ. კიკნაძის აზრით, - არ არის უბრალო ცხოველი“ [კიკნაძე B, 2016: 22]. რადგან ირემი მითოსში ზებუნებრივ არსებებს განასახიერებს, ვფიქრობ, დაჭრილი ირმის (ნუკრის) კვნესაც, რომელიც დღესასწაულის მონაწილეებს აატირებს, საიდუმლო რიტუალის ნაწილად უნდა მივიჩნიოთ.

როგორც კვლევამ აჩვენა, გ. ტაბიძის ლექსს საფუძვლად უდევს ბუნების ძალთა აღორძინებისა და აღდგომის ძველი აფხაზური ხალხური დღესასწაული, რომელიც გაზაფხულზე იმართებოდა. აღნიშნული დღესასწაულის შესახებ პუბლიკაცია დაიბეჭდა 1871 წელს სანკტ-პეტერბურგში წიგნში: „История войны и владычество русских на Кавказе, т. I, Очерк Кавказа и народов его населяющих, кн. II, Закавказье“. წიგნის ავტორი არის რუსი აკადემიკოსი, მეფის არმიის გენერალ-ლეიტენანტი ნიკოლაი დუბროვინი. მისი ცნობით, ყოველ გაზაფხულზე მთიელი აფხაზები პირველ ყვავილობას ზეიმობდნენ. დღესასწაულის წინა ღამეს ახალგაზრდა ქალები ხუთყურა ყვავილის საპოვნელად, ხოლო ყმაწვილი ბიჭები ხაზინის საძებნელად ტყეში მიდიოდნენ (молодые люды искали кладов). ახალგაზრდა ქალებს ტყისკენ გალობითა და ღვთის დიდებით მოხუცებულ დედაკაცთა გუნდი უძღვებოდა. იმ ღამეს დღესასწაულის მონაწილენი ტყეში ატარებდნენ, ხოლო დილით, როცა მზის პირველი სხივები მთის მწვერვალებს გაანათებდა, ყველანი ღვთისადმი აღვლენილი სადიდებლებით ყვავილებით მორთულ სოფელში ბრუნდებოდნენ. მათ წინ თავზე მუხის ფოთლების გვირგვინით შემკული უხუცესი მოუძღოდათ, რომელიც საზვარაკო ირემზე იჯდა, უკან ქალები და კაცები მოსდევდნენ. ყოველ ქალს თან ყვავილი, ან ხის ტოტი უნდა მიეტანა და იმ სამსხვერპლოს ფეხით დაედო, რომელზედაც ზვარაკი უნდა შეეწირათ. შესაწირავს მოჰყვებოდა ჯირითობა და ყაბახი, და ვინც გაიმარჯვებდა, იმას სამსხვერპლოსთან მდებარე ყვავილი ერგებოდა [Дубровин, 1871: 19].

აფხაზური პირველყვავილობის საგაზაფხულო დღესასწაულის შესახებ ნ. დუბროვინის ცნობა თავის დროზე თარგმნა და თავის „ქართველი ერის ისტორიის“ I ტომში შეიტანა ი. ჯავახიშვილმა. ი. ჯავახიშვილი პირველყვავილობის აფხაზურ დღესასწაულს ხის კულტთან აკავშირებს [ჯავახიშვილი, 1928: 87], რადგან ყველგან, ძველ მითოლოგიებსა და ქრისტიანულ ტრადიციაშიც, წმინდა ადგილზე ამოსული კოსმიური, რიტუალური ხე ცისა და მიწის კავშირს გამოხატავდა.

აფხაზური თქმულების მიხედვით, პირველყვავილობის სადღესასწაულო პროცესიას, რომელიც დილით ტყიდან ბრუნდებოდა, წინ საზვარაკო ირემზე ამხედრებული უხუცესი უძღვებოდა. უნდა ვიფიქროთ, რომ აფხაზური რიტუალი იმ საკრალურ ვითარებას ასახავს, როცა მფარველ წმინდანს მსხვერპლად ირემს სწირავდნენ. ზ. კიკნაძის აზრით, „რეალობაში ირმის მსხვერპლშეწირვა არასოდეს მომხდარა, მაგრამ მოხდა ერთხელ საკრალურ ისტორიაში და ადამიანი გაოცებით იხსენებს ამ ამბავს“ [კიკნაძე B, 2016: 208]. ქართულ ფოლკლორში არის ტექსტების მთელი ციკლი, რომლებიც მოგვითხრობენ, თუ როგორ მოხდა მსხვერპლშეწირვის რიტუალში ეპოქალური გარდატეხა და ირმის ხარით ჩანაცვლება. XVII საუკუნის იტალიელი მისიონერი ჯუდიჩე მილანელი იცნობს ილორის სალოცავში ირმის მსხვერპლად შეწირვის ლეგენდას. იგი ილორის წმინდა გიორგის სალოცავში ირმის ხარით ჩანაცვლების განსხვავებულ მიზეზს ასახელებს: „ამბობენ, წმინდანს ჯერ თურმე მოჰყავდა ირემი, მაგრამ ვინაიდან (ჩემი აზრით) ირემი ძნელი დასაჭერია, იგი ხარით შეცვალეს“ [დონ ჯუზეპე.., 1964: 97]. ილორის წმინდა გიორგის აფხაზები „ილირნიხას“ (ილორის ხატს, სალოცავს) უწოდებდნენ და მას, დიდრიფშნიხასთან ერთად, ერთ-ერთ ყველაზე ძლიერ სალოცავად მიიჩნევდნენ.

აფხაზურ პირველყვავილობის რიტუალში მონაწილე მუხის ფოთლების გვირგვინით დამშვენებული უხუცესი, ირემზე ამხედრებული, იმ ზეციურ არსებას განასახიერებს, რომელიც დღესასწაულისთვის სალოცავს სამსხვერპლო ზვარაკად ირემს უგზავნიდა.

აფხაზური პირველყვავილობის საგაზაფხულო დღესასწაული უკავშირდება წელიწადის განახლების რიტუალს, რომელიც მრავალი ხალხის ტრადიციაში ყოველ გაზაფხულზე ტარდებოდა, რადგან, როგორც მ. ელიადე აღნიშნავს, სამყარო მოითხოვს პერიოდულ განახლებას, შეკეთებასა და გამაგრებას. „სამყაროს განახლება კი შესაძლებელია მხოლოდ იმის გამეორებით, რაც უკვდავებმა გააკეთეს მას ჟამსა შინა შესაქმეს რომ იმეორებდნენ“ [ელიადე, 2009: 42]. მაშასადამე, სამყაროს განახლების მითიურ-რიტუალური სცენარი უდევს საფუძვლად აფხაზურ პირველყვავილობის დღესასწაულს, რომელიც იყო ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი რელიგიური ცერემონია. საგაზაფხულო დღესასწაულში რიტუალურად მონაწილეობდნენ ზეციური არსებები. ისინი სიმბოლურად იქ ყოფნით აკურთხებდნენ სამყაროს, რომელიც კიდევ უფრო მტკიცე და განახლებული უნდა გამხდარიყო. ამრიგად, აფხაზური პირველყვავილობის დღესასწაული ატარებდა საიდუმლო რელიგიური რიტუალის - მისტერიის - სახეს, რომელშიც იკვეთება საღვთისმსახურო მოქმედება და აშკარად ჩანს ღვთაება თუ წმინდანი, როგორც საიდუმლო რელიგიური რიტუალის პერსონაჟი. რიტუალის საშუალებით ადამიანი აწმყოში აბრუნებს მითში გადმოცემულ ამბავს. რიტუალის მონაწილე საზოგადოება იმყოფება არა ჩვენს ისტორიულ ქრონოლოგიურ დროში, არამედ ზებუნებრივ არსებათა დროში, „მას  ჟამს”, როცა ყველაფერი პირველად იქმნებოდა და ყველა მოვლენა პირველად ხდებოდა. ამიტომაც ეს დრო სიწმიდით არის მოსილი. რიტუალის საშუალებით ადამიანები „აწმყოში“ იკავებენ ადგილს ზებუნებრივი არსებებისა და წინაპრების გვერდით, რაც მათ სულიერად ამაღლებს.

ნ. დუბროვინის ცნობით, აფხაზურ პირველყვავილობის დღესასწაულს ერქვა „მანიჩ-ჩეკან“ (манычь-чеканъ) [Дубровин, 1871: 19]. ამ სიტყვის ეტიმოლოგია არც აფხაზური და არც ქართველური ენების მონაცემებით არ იხსნება. ეს არც არის გასაკვირი, რადგან სხვა ტრადიციაშიც დასტურდება დღესასწაულის სახელწოდებად ნასესხები სახელი. მაგალითად, ცნობილი ბაბილონური საგაზაფხულო დღესასწაულის - „აქითუს“ - ეტიმოლოგია არ აიხსნება არც შუმერული და არც აქადური ენის მონაცემებით. სავარაუდოდ, მისი სახელწოდება, უცხო ენიდან უნდა შესულიყო შუმერულ-აქადურ ტრადიციაში.

ბუნების ძალთა აღორძინების აფხაზური დღესასწაული ხალხური დრამის უძველეს ელემენტებს შეიცავდა და, როგორც ჩანს, მას ჰქონდა თავისი მითოლოგიური სცენარი, რომელიც თანდათან დავიწყებას მიეცა. თანამედროვე აფხაზები აღნიშნულ დღესასწაულს არ იცნობენ.

ძნელი არ არის, რომ გ. ტაბიძის ლექსში „პირველ თაველებს“ აფხაზური პირველყვავილობის დღესასწაულის არქეტიპები დავინახოთ: 1. ორივე ასახავს პირველყვავილობის საგაზაფხულო რიტუალს, რომელსაც გ. ტაბიძე უწოდებს „პირველი თაველების“ დღესასწაულს; 2. ორივეგან ახალგაზრდა ქალები დღესასწაულის ღამეს ტყეში მიდიან; 3. აფხაზური დღესასწაულის მიხედვით, ქალების ტყეში წასვლის მიზანი იყო „ხუთყურა ყვავილის“ ძებნა; ხოლო გ. ტაბიძის მიხედვით, - „ნუგეშის ყვავილის“ პოვნა; 4. როგორც გ. ტაბიძის ლექსის, ასევე აფხაზური დღესაწაულის ერთ-ერთ ძირითად ელემენტს წარმოადგენს ღამით ტყეში (გალაკტიონთან - მთებში) ვაჟების მიერ „ხაზინის“ ძებნა; 5. მართალია, დღესასწაულის დილის სცენა აფხაზურ რიტუალსა და გ. ტაბიძის ლექსში მეტ-ნაკლებად განსხვავდება, მაგრამ ორივეს აერთიანებს საკრალური ცხოველის - ირმის მოტივი, რომელიც ორივეგან ზეციურ არსებას, ზერაციონალურ სუბსტანციას განასახიერებს.

ამრიგად, გ. ტაბიძის ლექსში „პირველ თაველებს“ ვხვდებით ძველი აფხაზური მისტერიის რეპრეზენტაციას, რომელსაც პოეტმა უაღრესად მაღალი მხატვრული ოსტატობით შეუნარჩუნა დღესასწაულის განწყობა, ღრმა იდუმალება და საკრალური დატვირთვა.

გ. ტაბიძე თავისი პოეტური შემოქმედების ადრეული პერიოდიდანვე დაინტერესდა აფხაზური ფოლკლორითა და აფხაზური ტრადიციებით. დედის ხაზით გ. ტაბიძე ენათესავებოდა აფხაზეთის მთავრებს - შერვაშიძეებს. როგორც თვითონ აღნიშნავდა, მისი დიდედის, გურული ქალის ბერიძის დედა შერვაშიძის ასული ყოფილა. „ამგვარადო, - წერდა თავის ავტობიოგრაფიაში გ. ტაბიძე, - ჩემში არის სამნაირი ქართული სისხლი: აფხაზის, გურულის და იმერელის“. გ. ტაბიძე აფხაზებს ქართველების მონათასავე ხალხად მიიჩნევდა. დიდი მგოსნის შემოქმედებაში პოპულარულია აფხაზური მოტივები. ამ თემას უძღვნა პოეტმა შემდეგი ლექსები: „აფხაზეთო, აფხაზეთო“, „ქალაქი წყალქვეშ“, „გამარჯობა, აფხაზეთო, შენი“, „აფხაზეთის წვიმა მიყვარს“ და სხვ. როგორც გაირკვა, გ. ტაბიძეს ლექსი „პირველ თაველებს“  ასევე აფხაზურ ხალხურ მოტივებზე შეუქმნია. აფხაზურ-ქართული მრავალსაუკუნოვანი ურთიერთობების თვალსაზრისით, გ. ტაბიძის ლექსი „პირველ თაველებს“ უაღრესად მნიშვნელოვანი ნაწარმოებია. აფხაზური ფოლკლორის კვლევა, სავარაუდოდ, ქართულ-აფხაზური ურთიერთობის კიდევ არაერთ მნიშვნელოვან საკითხს მოჰფენს ნათელს.